Dziedzictwo

Obiekty dawne ceni się między innymi ze względów duchowych. Różni autorzy ukazują i zagłębiają się w tę własność zabytków.

Old objects are valued, among others, for spiritual reasons. Various authors present and delve into this charakterictic of monuments.

Jan Pruszyński wskazywał, że dziedzictwo kulturalne to zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze związanymi z nimi wartościami duchowymi.

David Throsby rozszyfrowując to pojęcie napisał, że pewien obiekt może dostarczać ludziom poczucia łączności z nieskończonością, albo z konkretną wiarą lub wierzeniem, albo może on przekazywać religijne znaczenie lub wiadomość.

Barbara Szacka także zauważała, że obiekty dziedzictwa pomagają niektórym ludziom utrzymywać poczucie kontaktu z konkretną wiarą lub z nieskończonością, co może być dla nich źródłem sensu i podporą psychiczną w chwilach ciężkich przeżyć emocjonalnych.

Rozszyfrowując pojęcie duchowości szerzej Zbigniew Marek zauważył, że termin wartości duchowe to w istocie konglomerat wartości, które osoba, grupa lub społeczeństwo uznają za te poprzez które wiedzie droga do doskonałości, a „każdy z systemów wychowawczych na swój sposób zakłada osiąganie przez osobę właściwej sobie doskonałości”.

Z jednej strony można uznać, że doskonałość to dojrzałe postawy wobec siebie, świata i życia, to moralność (wewnętrzny kompas) obejmujący rozumność, zdolność do wartościowania i oceniania, wolność, twórczość, otwartość, dążność do transgresji (przekraczania własnych ograniczeń).

Jednak w rzeczywistości społecznej doskonałość rozumiana jest w różny sposób.

W religii doskonałością jest sacrum-bóg.

Nacjonalizm wschodni, co można wskazać za Nataliyą Zhyhaylo, uznaje zaś, że „wartości duchowe to wcielenie w orientacji światopoglądowej człowieka wiary, pragnień, ideałów, ducha narodu, nacji” - ten duch ma wyznaczać kierunek osobistych potrzeb i pragnień człowieka, warunkować kierunek jego życia, bowiem od niego zależy przyszłość narodu.

W mojej opinii duchowość jako dojrzała postawa wobec siebie, świata, życia, drugiego człowieka, społeczeństwa oparta na etyce, rozumie, wiedzy, empatii, otwartości, twórczości, wolności, odpowiedzialności, szacunku jest powołaniem każdego człowieka.

Spotkania z obiektami dawnymi mogą nam pomóc w dążeniu do rozwoju takiej duchowości i mają tu rolę niezastąpioną jako unaocznienie historii, piękna, twórczości ludzkiej, rozumu i szaleństwa, dobra i zła. Jednak zmanipulowane ideologicznie mogą stanąć jej na rozwoju.

Literatura

1. Marek, Z. (2016). Moralność wyznacznikiem dojrzałości człowieka, w: Colloquia Theoligica Ottoniana, Nr 2, ss. 61–79.
2. Pruszyński, J. (2001a). Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i kultura prawna, Tom 1. Kraków: Zakamycze, s. 49-50.
3. Szacka, B. (2008). Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 446.
4. Throsby, D. (2010). The Economics of Cultural Policy. Cambridge: Cambridge University Press, s. 112.
5. Zhyhaylo, N. (2008). Kształtowanie wartości duchowych młodzieży studenckiej w kontekście współpracy transgranicznej, w: M. Woźniak (red.), Spójność Społeczno-Ekonomiczna a Modernizacja Regionów Transgranicznych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, ss. 293–302.

  Katarzyna Obłąkowska